Kada se sagledaju kompletna prošlogodišnja dešavanja, bilo je za očekivati da će se prihodi, posebno od naplate poreza na dobit pravnih lica, povećati u odnosu na sedam mjeseci prošle godine, za šta je zaslužna povećana dobit dominantno velikih preduzeća – kazao je Pobjedi ekonomski analitičar Mirza Mulešković komentarišući podatke Ministarstva finansija (MF) o budžetskim prihodima i rashodima od januara do kraja jula ove godine.
Naglašava da je riječ o prihodima koji su rezultat prošlogodišnjeg poslovanja preduzeća, te da se, imajući u vidu koliko je MF planiralo da će ostvariti po ovom osnovu, može zaključiti da procjena nije bila dovoljno dobra.
Prihodi
Podaci MF pokazuju da je državna kasa za prvih sedam mjeseci ove godine ostvarila suficit od 42 miliona eura, dok je u julu sufitic iznosio 11 miliona.
-Prema preliminarnim podacima, prihodi budžeta za sedam mjeseci 2024. godine iznosili su 1.57 milijardi eura, što je u odnosu na isti period prethodne godine veće za 124,7 mil. €. U poređenju sa planom za period januar-jul, prihodi budžeta veći su za 95,5 miliona. Izuzimajući prihode jednokratnog karaktera, prihodi budžeta za sedam mjeseci 2024. godine u odnosu na uporedni period 2023. godine veći su za 237,2 mil. € ili 18,2 odsto – saopštili su ranije iz MF.
Navode da je od poreza na dobit pravnih lica prihodovano 197,6 miliona eura, što je 51,8 miliona odnosno 35,6 više od odnosu na plan i 61,8 miliona odnosno 45,6 odsto u odnosu na isti period prošle godine. I po osnovu poreza na dohodak fizičkih lica ostvareno je više prihoda za 7,6 miliona odnosno 19,9 odsto u odnosu na plan, odnosno 14,4 miliona ili 45,8 odsto više u odnosu na sedam mjeseci prošle godine. Taj prihod iznosi 45,9 miliona eura. PDV u iznosu od 655,4 miliona eura za 13,8 miliona odnosno 2,2 odsto veći je u odnosu na plan, dok je u odnosu na prošlu godinu ostvareno 87,1 milion eura odnosno 15,4 odsto više. Doprinosi koji su ostvareni u iznosu od 321 milion eura veći su za 16,2 miliona eura odnosno 5,3 odsto od plana. To je za 31,2 miliona odnosno 10,8 odsto više u odnosu na isti period lani.
Mulešković smatra da su ovi prihodi morali bolje biti procijenjeni, posebno sada kada postoji sistem fiskalizacije, ocjenjujući da je na osnovu toga mnogo lakše bilo napraviti procjenu očekivane dobiti kompanija.
-Povećanje naplate PDV-a je takođe bilo za očekivati, jer je povećanje minimalne penzije uticalo na rast potrošnje, a istovremeno se odvijao i dodatni proces zaduživanja građana, što je dodatno uticalo na potrošnju, a samim tim i veću naplatu PDV-a – kazao je Mulešković.
Rashodi
Komentarišući rashode, Mulešković je ocijenio da se ništa u značajnoj mjeri nije smanjilo, dodajući da je upravo tu potrebno sprovesti velike aktivnosti, posebno kada je riječ o zaradama u javnom sektoru koje su veće u odnosu na prošlu godinu.
-Ono što vidimo jeste da će se taj trošak iz mjeseca u mjesec povećavati zbog povećanja administracije, a ništa nije urađeno po pitanju smanjenja ugovora o djelu i ostalih ugovora na osnovu kojih se angažuju u javnoj upravi. Potrebno je staviti fokus na to – kazao je Mulešković.
Ipak, ukazuje da je za pohvalu smanjenje neproduktivnih i troškova za kancelarijski materijal, što su iz MF i najavljivali. Za potpun uvid u stanje javnih finansija, kako je naveo, potrebno je sačekati kraj turističke sezone.
-Vidjećemo kako će izgledati javne finansije, jer je naplata poreza i ostalih dažbina od turizma najbitnija. Vidjećemo i kako će uticati na njihovu stabilnost to što je ove godine manje turista te da li će to ugroziti javne finansije i na koji način će se to izbalansirati do kraja godine – zaključio je Mulešković.
Podaci MF pokazuju da su izdaci budžeta tokom prvih sedam mjeseci bili 1,52 milijardi eura, štp je za 232 miliona više nego u istom periodu prošle godine.
-U odnosu na uporedni period prethodne godine, najveće odstupanje se odnosi na Bruto zarade, Transfere za socijalnu zaštitu, Transfere institucijama, pojedincima nevladinom i javnom sektoru, kao i na Kapitalni budžet – saopštili su iz MF.
