Međunarodni dan žena i djevojaka u nauci godišnji je međunarodni događaj koji se obilježava 11. februara.
Ustanovljen je 22. decembra 2015. na Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija (UN). Cilj njegovog obilježavanja je podsticanje žena i djevojaka da se bave naukom i karijerom u naučnom radu.
Nastanak
Ideja za Međunarodni dan žena i djevojaka u nauci potekla je od Komisije Ujedinjenih nacija za status žena. Na 55. zasijedanju komisije, 14. marta 2011. godine, usvojen je izvještaj sa zaključcima o pristupu i učešću žena i djevojaka u obrazovanju, nauci i tehnologiji, kao i o promovisanju ravnopravnog položaja zapošljavanju žena i uslovima rada u ovim oblastima.
Generalna skupština UN-a usvojila je decembra 2013. rezoluciju o nauci, tehnologiji i inovacijama u kojoj je navedeno da je puna i jednaka dostupnost i učešće u nauci, tehnologiji i inovacijama za žene i djevojke svih uzrasta imperativ za postizanje rodne ravnopravnosti i osnaživanje žena i djevojaka u ovim područjima.
Naučnice širom svijeta zaslužne su za stvaranje ljekova za neizlječive bolesti, istražile su svemir i postavile temelj za razumijevanje strukture DNK. Žene i djevojke danas često predvode zahtjevna istraživanja, koja će imati ogroman uticaj na čovječanstvo i uzor su mnogim budućim generacijama naučnica.
Položaj žena u nauci
Žene su globalno i dalje manje plaćene, rjeđe napreduju, dobijaju manje projekata i češće napuštaju karijeru u nauci od muškaraca koji su jednako kvalifikovani.
Prema Uneskovim istraživanjima, samo oko 30% djevojaka biralo je studije na području STEM-a (matematika, inženjerstvo, tehnologija i nauka, MINT) u periodu od 2014. do 2016. godine.
Na osnovu globalnih statistika, vrlo mali broj djevojaka studira informaciono-komunikacione tehnologije (3%), prirodne nauke, matematiku i statistiku (5%) i inženjerstvo (8%).
Smatra se da su glavni razlozi da ovoliko mali broj djevojaka bira studije STEM-a ustaljeni stereotipi koji djevojke udaljavaju od pomenutih područja.
Srbija se, s približno 40% žena među naučnicima, nalazi iznad evropskog prosjeka.
Od proglašenja Generalne skupštine UN-a 22. decembra 2015. godine, Međunarodni dan žena i djevojaka u nauci imao je za cilj da proslavi izvrsnost žena u nauci, istovremeno podsjećajući međunarodnu zajednicu na značaj rodne ravnopravnosti u nauci za postizanje ciljeva održivog razvoja do 2030. godine.
Istraživanja su pokazala da naučnice objavljuju manje radova, dobijaju manje novca za istraživanja i ne napreduju u karijeri onoliko koliko bi mogle i željele.
Ovi rezultati su posljedica viševjekovnog ubjeđivanja djevojčica da nisu dovoljno pametne za bavljenje naukom i da dječaci imaju prirodne sklonosti za građenje karijere u oblasti tehnologije i inženjerstva.
Našu budućnost obilježiće naučni i tehnološki razvoj, koji može biti dostignut kada žene i djevojke postanu tvorci i lideri naučno-tehnoloških inovacija.
Zato današnji dan poziva na trajno zanemarivanje stereotipa, na podršku ravnopravnosti polova, jer ne smije se dozvoliti da žene i djevojke budu diskriminisane i spriječene da se bave naukom.
