Odluka o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja epidemije covid-19 i situacije u Ukrajini na finansijski sistem, odnosi se samo na dio nerealizovanih gubitaka banaka nastalih nakon početka ratnih dešavanja u toj zemlji, saopšteno je iz Centralne banke (CBCG).
Takođe, dužnički finansijski instrumenti na koje se primjenjuje privremena mjera su dužnički finansijski instrumenti koje su emitovale centralne vlade iz člana 131 Odluke o adekvatnosti kapitala kreditnih institucija i jedinice regionalne i lokalne samouprave iz člana 132 Odluke o adekvatnosti kapitala kreditnih institucija, piše rtcg.me.
“Po svojoj suštini, imajući u vidu strukturu portoflija crnogorskih banaka, privremene mjere se u najvećoj mjeri odnose na crnogorske eurobveznice“, naveli su iz CBCG.
Iz CBCG su, u cilju objektivnog informisanja javnosti, a imajući u vidu proizvoljna tumačenja Odluke o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja epidemije zarazne bolesti covid-19 i situacije u Ukrajini na finansijski sistem, koja je objavljena 24. maja prošle godine, dali pojašnjenje po pitanju nerealizovanih gubitaka banaka.
„Značajni poremećaji na globalnom nivou tokom prethodnog perioda, doveli su u fokus pitanje nerealizovanih gubitaka banaka po osnovu ponovnog vrednovanja dijela ulaganja banaka. Nerealizovani gubici su po navedenom osnovu u pojedinim jurisdikcijama dostigli ogromne razmjere, dovodeći u pitanje finansijsku stabilnost tih sistema i iziskujući adekvatnu i pravovremenu reakciju regulatora širom svijeta“, dodali su iz CBCG.
Sa ovim pitanjem se suočavaju sve zemlje regiona, Evropske unije (EU) i Sjedinjene Američke Države (SAD).
Pitanje nerealizovanih gubitaka prisutno je, kažu, i u crnogorskom bankarskom sistemu, ali u daleko manjoj mjeri.
Povećan nivo volatilnosti na finansijskim tržištima uzrokovanih pandemijom, zajedno sa neizvjesnošću usljed situacije u Ukrajini, doveo je do nastanka nerealizovanih gubitaka po osnovu ponovnog vrednovanja ulaganja crnogorskih banaka u hartije od vrijednosti.
„Važno je napomenuti da su nerealizovani gubici kalkulativni gubici koji, ukoliko se hartije od vrijednosti ne prodaju prije dospijeća, prerastaju u dobitak u skladu sa prinosom koje navedene hartije nose. Upravo je ovo razlog privremenosti donesene mjere. Takođe, navedeni nerealizovani dobici/gubici nemaju nikakav uticaj na iznos ostvarene dobiti banaka“, rekli su iz CBCG.
Oni su napomenuli da je prilikom priprema izmjena privremene odluke od 5. decembra prošle godine uzeta u obzir inicijativa ministra finansija Aleksandra Damjanovića sa sjednice Savjeta za finansijsku stabilnost, da se razmotri mogućnost privremene „relaksiranije“ primjene Međunarodnog računovodstvenog standarda 9 prema bankama, u cilju njihovih lakših plasmana.
“U skladu sa navedenim, izloženost banaka po osnovu ulaganja u državne crnogorske obveznice, u periodu od 30. juna prošle godine, kada je počela primjena navedene odluke, pa do 31. marta ove godine, povećana je sa 585 miliona eura na 663 miliona eura, odnosno za 78 miliona eura. Pored navedenog, novodobreni krediti crnogorskih banaka tokom prošle godine iznosili su 1,47 milijardi eura, što predstavlja rast od 31,5 odsto u odnosu na 2021. godinu, a čime su banke dale svoju podršku sanaciji ranjivosti i ekonomskom rastu”, kazali su iz CBCG.
Ulaganja crnogorskih banaka u hartije od vrijednosti (HOV), na kraju prvog kvartala ove godine, iznose 1,08 milijardi eura i predstavljaju 16,97 odsto ukupne aktive banaka.
Od navedenog iznosa, na ulaganja u crnogorske državne obveznice odnosi se 663,6 miliona eura, odnosno 61,26 odsto ukupnog ulaganja crnogorskih banaka u HOV.
„Pored pozitivnog efekta na tretman ulaganja u crnogorske državne obveznice, bankama je privremenim mjerama takođe omogućeno da se prilagode negativnim efektima snažne volatilnosti na tržištima instrumenata javnog duga, izazvanim vanrednim događajima kao što su pandemija covid-19 i ratna dešavanja u Ukrajini“, rekli su između ostalog, iz CBCG.
