Vlada Crne Gore za vrijeme trajanja svog mandata nastojaće da ostvari održiv i inkluzivan ekonomski rast koji će doprinijeti unapređenju kvaliteta života svih njenih građana, navodi se u dokumentu pod nazivom “Program ekonomskih reformi 2025-2027. godina”.
Cilj ekonomske politike u periodu trajanja mandata 44. Vlade Crne Gore je povećanje životnog standarda građana, kao i stvaranje predvidivog i podsticajnog investicionog i poslovnog ambijenta u cilju kreiranja novih radnih mjesta i ubrzavanju konvergencije dohotka i BDP per capita ka prosjeku EU.”Crna Gora je značajno napredovala u pregovorima o pristupanju EU i ostaje opredijeljena da postane prva naredna članica EU u što skorijoj budućnosti. Program ekonomskih reformi je najvažniji dokument u ispunjavanju ekonomskih kriterijuma u pristupnim pregovorima. S jedne strane, on predstavlja instrument za planiranje ekonomske politike zemlje i upravljanje reformama, koje imaju za cilj održavanje makroekonomske stabilnosti, jačanje međunarodne konkurentnosti i poboljšanje uslova za inkluzivni rast”, kaže se u dokumentu.
Program ekonomskih reformi je osnovni element pristupa „fundamentalno kao prvo“ (‘fundamental first”) u okviru pregovora Crne Gore o pristupanju EU, posebno u oblasti ispunjavanja kopenhaških ekonomskih kriterijuma. “U narednom periodu, očekuje se dalje očuvanje makroekonomske i stabilnosti javnih finansija, uz dinamiziranje ekonomskog rasta i investicionog ciklusa u državi. Shodno osnovnom makroekonomskom scenariju, crnogorska ekonomija će u srednjem roku prosječno godišnje rasti po stopi od 3,7%, odnosno po godinama, 4,8% u 2025, 3,2% i 3,1% u 2026. i 2027. godini. Usljed usporavanja pritisaka cijena na evropskom nivou, očekuje se postepeno usporavanje inflacije, koja će prosječno iznositi 2,9% u periodu 2025. godine do 2027. godine”, kaže se u dokumentu.
Snažna potrošnja domaćinstava, povećanje minimalne i prosječne zarade i minimalne i prosječne penzije, reforme poreske politike i poslovnog ambijenta, rast investicione aktivnosti i nastavak rasta u turizmu, uz mjere sektorske podrške i relevantne prognoze ekonomske aktivnosti i inflacije u Evropi, čine osnovne pretpostavke makroekonomskog scenarija u srednjem roku.”Crna Gora bilježi najnižu stopu nezaposlenosti u istoriji, što je rezultat uspješnih mjera za aktiviranje tržišta rada i podršku privatnom sektoru. Programi podrške preduzetništvu i investicijama, zajedno s modernizacijom poreskog sistema, omogućili su značajan rast zaposlenosti, penzija i zarada, čime se povećava životni standard građana”, pojašnjeno je u dokumentu.
U oblasti fiskalne politike, glavni ciljevi u periodu 2025. do 2027. godine odnose se na ostvarivanje suficita tekuće budžetske potrošnje i ostvarenje budžetskog deficita na prosječnom nivou od 3,2% BDP-a u tom periodu.”Nivo javnog duga na prosječnom godišnjem nivou od oko 62,7% u periodu 2024-2027. godine uz neto javni dug na prosječnom godišnjem nivou od 60,2%. Obezbjeđivanje uslova da se novo zaduživanje isključivo vrši za finansiranje kapitalnih projekata odnosno otplatu i refinansiranje postojećih dugova države. Značajno uvećanje sredstava kroz ulaganje kroz Kapitalni budžet i podršku kroz grantove obezbijeđene od strane EU, čime se otpočinje intenzivan investicioni ciklus i doprinosi ubrzavanju ekonomskog rasta”, dodaje se.
Ukazano je i na smanjenje “sive ekonomije” u cilju omogućavanja fer tržišne utakmice odnosno suzbijanja nelojalne konkurencije.”Reforma poreske i carinske administracije”, ocijenjeno je u dokumentu.Napominju da period od 2025. godine do 2027. godine karakteriše otpočinjanje intenzivnog investicionog ciklusa kroz ulaganja kako kroz kapitalni budžet tako i kroz grantove obezbijeđene od Evropske unije od kojih su najznačajniji za izgradnju Autoputa (dionica Andrijevica-Mateševo) i rekonstrukciju željezničke infrastrukture koji su već obezbijeđeni.
,,Uporedo, kroz Plan rasta za Zapadni Balkan, Crnoj Gori će na raspolaganju biti 383 miliona eura u periodu 2024. godine do 2027. godine za sprovođenje strukturnih reformi i ulaganje u infrastrukturu. Preostala sredstva neohodna za ambiciozni plan izgradnje infrastrukture, kojom će se omogućiti, širenje ekonomskog potencijala obezbijediće se iz kreditnih sredstava”, navodi se u dokumentu.
Strategija upravljanja javnim finansijama u periodu od naredne do 2027. godine usmjerena je, kako su pojasnili, na ostvarivanje suficita tekuće javne potrošnje čime se ostvaruje “zlatno pravilo“ fiskalne odgovornosti a to je da država sve tekuće obaveze finansira iz tekućih prihoda.
,,Suficit tekuće potrošnje omogućava se i pored smanjenja poreskog opterećenja na zarade, kao mjere imlementirane u cilju podrške konkurentnosti privrede kroz kreiranje podsticajne poreske politike. Smanjenjem poreskog opterećenja na zarade, smanjuju se fiksni troškovi za poslodavca, dok se na drugoj strani usljed kompenzatornih mjera obezbjeđuje rast ukupnih javnih prihoda i ne dovodi u pitanje održivost javnih finansija”, ističe se u dokumentu.
