Kreditno zaduženje građana i privrede bilježi rast – prema podacima Ministarstva finansija za jul, u prvoj polovini ove godine, povećano je za čak 49 odsto. To je rezultat više faktora, od kojih su najsnažniji uticaj imali povećanje zarada i penzija u Crnoj Gori, što je naduvalo inflacioni balon, ocjenjuje predsjednik Crnogorske unije poslodavaca Vasilije Kostić za Gradsku RTV.
Evidentno je da građani i privrednici sve više uzimaju kredite. Prema podacima Ministarstva finansija, za šest mjeseci ove godine, odobreno ih je u iznosu od 824,5 miliona eura.
„Od čega su pozajmice privredi iznosile oko 393 miliona eura, dok su građani pozajmili 396 miliona eura. Krediti privredi zabilježili su rast od 10,6 odsto, a stanovništvu 12,3 odsto. Neto profit banaka u junu iznosio je 87 miliona, 31,4 odsto više nego u junu prethodne godine. U junu ove godine zabilježen je i rast ukupnih depozita od 2,1 odsto, na 5, 4 milijarde eura. U blokadi je bilo 20. 625 dužnika, sa ukupnim dugom od 1,27 milijardi eura i godišnjim rastom od 18,5 odsto“, navodi se u mjesečnim izvještaju Ministarstva finansiija.
Na ove brojke, osim inflacije, najsnažnije su uticali rast zarada i penzija, kaže Kostić.
“Što značajno poboljšava kreditnu sposobnost građana, pa su oni jedva dočekali da se obrate bankama za veći iznos potrošačkih kredita, nego što je to tada bio slučaj. To ukazuje da građani imaju veliki procenat nezadovoljenih ličnih potreba lične potrošnje i da u svojim dohodcima nemaju dovoljan priliv kojim bi mogli da servisiraju te potrebe“, ističe Kostić.
Prema podacima Ministarstva finansija, pozitivni trendovi zabilježeni su i na tržištu rada.
„Prosječni broj zaposlenih u prvih šest mjeseci 2024. iznosio je oko 254 hiljade i povećan je 6,3 odsto u odnosu na isti period 2023. Registrovana stopa nezaposlenosti u junu iznosila je 11,6 odsto“, navode iz Ministarstva finansija.
Kostić dodaje da to utiče i na rast kreditnih zaduženja.
“Ako pogledamo da raste zapošljavanje, to je novi elemenat. Lica koja su zaposlena, koja do sad nisu bila, stiču mogućnost kreditnog zaduženja“, napominje Kostić.
Upitan da li je rast neto profita banaka od 31,4 odsto u odnosu na prethodnu godinu dugoročno održiv, Kostić kaže:
“Rezultati crnogorskih banaka su impresivni. Crnogorska javnost je mnogo manje zaokupljena rastom bankarskih profita, nego profita trgovačkih i preduzeća koja se bave prehrambenom robom ili prometom egzistencionalnih proizvoda“.
Sa druge strane, nelikvidnost je hroničan problem crnogorske privrede, smatra Kostić.
“Onog momenta kad crnogorska privreda bude u stanju da značajno utiče na smanjenje nelikvidnosti, to će biti znak da se crnogorska ekonomija kreće u dobrom smjeru“, naglašava predsjednik Crnogorske unije poslodavaca.
Potrebno je smanjiti zavisnost od uvoza, ali i orjentisati se na izvoz kako bi novac ostajao u Crnoj Gori, što će u krajnjem uticati na smanjenje nelikvidnosti, objašnjava Kostić. No, ipak, obeshrabren je da će se to u dogledno vrijeme i ostvariti jer, kako zaključuje, sve je podređeno kratkoročnim političkim interesima.
