d početka primjene programa „Evropa sad“, kojim su povećane zarade, crnogorski građani podigli su kod domaćih banaka kredite ukupno vrijedne 322,83 miliona eura. To je za 101,86 miliona eura ili 46 odsto više nego u istom periodu prošle godine, rečeno je Pobjedi u Udruženju banaka (UBCG).
Rast potražnje za kreditima bio je očekivan nakon što je 1. januara stupilo na snagu povećanje minimalne zarade sa 250 na 450 eura, dok su ostale plate u prosjeku porasle 17 odsto. Time je porasla i kreditna sposobnost građana, a priliku da se zaduže kod banaka dobili su i oni koji to ranije nijesu mogli zbog niskih primanja.
Generalni sekretar UBCG Bratislav Pejaković kaže da podaci iz kreditnog registra Centralne banke pokazuju da su građani od početka januara do kraja jula ove godine najviše uzimali gotovinske (nenamjenske) kredite, u iznosu od 170,62 miliona eura.
– Slijede krediti za kupovinu stanova i adaptaciju od 64,62 miliona i krediti za refinansiranje obaveza prema drugim bankama u iznosu od 28,25 miliona eura – naveo je Pejaković.
Dodatnu potražnju za kreditima zabilježila je i Crnogorska komercijalna banka (CKB), koja ima trećinu udjela na tržištu.
– Program „Evropa sad“ pojačao je standardno veliko interesovanje građana za kreditnu ponudu CKB-a. Uvećanje zarada uticalo je i na porast prosječnog iznosa traženih kredita – saopštili su Pobjedi iz CKB-a, dodajući da je uočljiva veća potražnja za CKB keš kreditima, kao i za stambenim i hipotekarnim.
Većina banaka, od 11 koje posluju na crnogorskom tržištu, iskoristila je povećanje zarada za privlačenje novih klijenata, pa su već od januara krenule u kampanju usmjerenu ka građanima. Nudili su se keš krediti „koji se odobravaju odmah po osnovu uvećanih plata“, dok su klijenti oslobađani brojnih pratećih troškova, poput naknada za obradu kredita, mjenica, notarskih ovjera…
Na pitanje po kojim su se kamatnim stopama građani zaduživali tokom ove godine, Pejaković je odgovorio da su one zavisile od vrste kredita.
– Ukupna prosječna nominalna kamatna stopa kod fizičkih lica u julu je iznosila 7,55 odsto za gotovinske kredite, 4,40 odsto za kupovinu stana i adaptaciju, dok je za refinansiranje obaveza prema drugim bankama bila 5,09 odsto – ukazao je Pejaković.
Kada je riječ o prosječnoj efektivnoj kamati, u koju je uključen i iznos naknada i provizija koje banka obračunava klijentu u postupku odobravanja pozajmice, ona je za gotovinske kredite iznosila 8,42 odsto, stambene 4,81 odsto i za refinansirajuće 5,67 odsto.
– Prosječna nominalna kamatna stopa na nivou sektora fizičkih lica za ukupne novoodobrene kredite iznosila je 6,70 odsto, dok je prosječna efektivna kamata bila 7,40 odsto – pojasnio je Pejaković.
Prema podacima CBCG, banke su za sedam mjeseci ove godine odobrile 826,8 miliona novih kredita, što je 37 odsto više u odnosu na isti period prošle godine.
Osim što su porasla kreditna zaduženja, od početka ove godine primjetan je i znatan rast štednje u domaćim bankama. Depoziti su za sedam mjeseci 2022. porasli 600 miliona eura, dok su na kraju juna iznosili 4,46 milijardi eura. Trećina ukupnih depozita pripada građanima.
– Uz podatke o kvalitetu i stabilnosti depozita, zaključak je da bankarski sektor u Crnoj Gori ima dovoljno kondicije, snage da se izbori sa izazovima koji se nametnu – smatra Pejaković.
